Dokuzun Han (Dokuz Köyü / Selçuklu)

Hava Durumu

Hakan Erman Tarafindan Eklendi 2789 Ziyaret

Konum
Konya-Akşehir karayolunun 24. kmâ€™sinde yer alan hanın, dokuzun adının kaynağı kesin olarak bilinememektedir. İ Hakkı Konyalıâ€™nın tahminine göre dokuz sayısının Türkler tarafından kutlu sayılmasına bağlamaktadır. Ayrıca Konyalı, hanın önündeki suyun bir adama dokuz gün geçit vermediğini bu nedenle bu adın verildiğini belirten bir rivayeti de aktarmaktadır.

Genel Bilgi
Anadolu Selçuklu sonrasında da kullanılan handa, 1990â€™lı yıllarda yapılan sondaj ve kazı çalışmalarında Osmanlı döneminde yapılan bazı eklemelere rastlanmıştır. Eklemelerin yapıldığı gibi bazı onarımların yapıldığı kesindir. Özellikle 18. yüzyılın başında avlu elden geçirilmiş ve çöken tonozlar kara dam olarak onarılmıştır. Cumhuriyet dönemine kadar kullanılmış olan yapıda ilk çalışmalar 1990 yılında, Yılmaz Öngeâ€™nin başkanlığında yapılmıştır. Bu çalışmalarda; avlunun açığa çıkarılması, restore edilmesi ve çevrenin düzenlenmesi hedeflenmiştir. 1995 yılına kadar süren çalışmalarda avlunun kazısı tamamlanarak açığa çıkarılmıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğüâ€™nce de kapalı mekanın restorasyonu gerçekleştirilmiştir. Han günümüzde restoran olarak kullanılmaktadır.
Mimari Tanım - Plan (kesit ve İç tasvir)
Konya çevresinde görülen kapılı ve avlu mekanlarından oluşan hanlar grubunda olan Kadın Hanı, Doğu-batı doğrultusunda enlemesine gelişim gösteren bir plana sahiptir. Hanın avlusu kapalı mekandan biraz daha büyük ölçülere sahiptir. Kapalı mekan, doğu-batı doğrultusunda uzanan iki kemer dizisi ile üç sahına ayrılmıştır. Orta sahın iki yan sahından biraz daha geniş tutulmuştur. Beşik tonoz örtülü mekanı; batı, kuzey ve güney cephelerde yer alan mazgal pencereler aydınlatmaktadır. 1990 yılında başlayan çalışmalar sonrasında ortaya çıkarılan avlu mekanının, kuzey ve güneyde yer alan yarı açık mekanlardan ve avlu girişinin kuzey ve güneyinde bulunan iki mekandan oluştuğu anlaşılmıştır. Avluda ayrıca Osmanlı dönemine ait bazı izlerde ortaya çıkarılmıştır. Hanın avlusundan geriye pek fazla bir şey kalmamıştır. Fakat avluda bulunan mekanların izleri rahatlıkla takip edilebilmektedir. Kapalı mekan ise restorasyonun ardından yok olmaktan kurtarılmıştır. Kapalı mekana giriş doğuda yer alan, gayet sade bir taçkapıdan sağlanmaktadır. İç mekanda dikkat çeken tek unsur tonoz kemerlerinin bindiği devşirme malzemelerdir. Onun haricinde iç mekanda seki dahil diğer unsurlar yenilenmiştir.Â

Mimari Tanım - Üç Boyutlu Mimari Özellikler (Cepheler ve dış tasvir)
Yapının tüm cepheleri oldukça sade ve sağırdır. Yapılan restorasyonun izleri duvar örgüsünde kullanılan malzeme sayesinde kolayca takip edilebilmektedir. Doğu cephede yer alan dışa taşkın moloz taş örgülü taçkapıda hiçbir süsleme unsuruna rastlanmaz.

Mimari Tanım - Malzeme ve Teknik
Yapının genelinde ağırlıklı olarak moloz taş kullanılmıştır. Devşirme olarak kapı eşiklerinde ve iç mekanda Tonozu destekleyen kemerlerin bingilerinde mermer ve kesme taş malzeme değerlendirilmiştir.

Mimari Tanım - Süsleme Özellikleri
Yapıda herhangi bir süsleme unsuruna rastlanmamaktadır.

Tarihlendirme
Mevcut kitabe sayesinde hanın 607/1210 yılında yaptırıldığı bilinmektedir.

Değerlendirme
Dokuzun Han, planından çok kitabesinde verdiği bilgiler sayesinde özellikle de mimar adını bildirmesi açısından Anadolu Selçuklu mimarisinde özel bir yere sahiptir. Yapının geçirdiği restorasyon onun günümüze çok daha iyi durumda ulaşmasını sağlamış olsa da bu restorasyon yapını bazı detaylarını yok etmiştir.

Seçme Kaynakça

Ekler (Kitabeler)
BAŞ, Ali; "Anadolu Selçuklu Dönemi Konya Kervansarayları ", Çekül Sanatsal Mozaik, C. 3, S. 33, 1998, s. 60- 69. ERDMANN, Kurt; Das Anatolische Karavansaray des 13. Jahrhunderts, I, Berlin, 1961. GÖRÜR, Muhammet; â€œAnadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları Kataloğuâ€ Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları, Kültür Bakanlığı, Ankara, 2007. KARPUZ, Haşim; Anadolu Selçuklu Mimarisi, SÜ Yaşatma ve Geliştirme Vakfı, Konya, 2004. KARPUZ, Haşim; â€œKonya Dokuzun Hanı Restorasyon ve Kazı Çalışmalarıâ€, XIV. Kazı Sonuçları Toplantısı II, (Ankara 25-29 Mayıs 1992), Kültür Bakanlığı, Ankara, 1992, s.457-474. KONYALI, İbrahim Hakkı; Abideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Konya, 1964. ÖZERGİN, M. Kemal; Anadolu Selçukluları Çağında Anadolu Yolları, İstanbul Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1959. ÖZGERGİN, M. Kemal; "Anadolu'da Selçuklu Kervansarayları", Tarih Dergisi, XV/20, 1965, s.141-170. (http://www.anadoluselcuklumimarisi.com/asyep/veri-tabani?fid=151).

Uygun Mevsim
Her Mevsim

Konaklama Etkinlikleri